Веляміцкія могліцы
Не гордись, прохожій, помяни мой прахъ.
Я уже дома, а ты еще въ гостяхъ…
Я уже дома, а ты еще въ гостяхъ…
Эпітафія з Веляміцкіх могліц
Фота: М. Раманюк
Веляміцкі некропаль існуе "ад незапамятных часоў" - так характарызуюцца могілкі ў польскіх спісах 1924 года. На той час яны займалі плошчу ў 1 дзесяціну (каля 1 га) і размяшчаліся на пясчаным пагорку у 1 км ад вясковых хат. На момант складання спісаў на могілках налічвалася каля 1200 пахаванняў, яны былі агароджаныя драўляным парканам, мелася "трупярня" - (хутчэй за ўсё маецца на ўвазе каталіцкая капліца Атольчыцкага прыхода).
Малюнак і фотаздымак Атольчыцкага касцёла, сучасныя фотаздымкі месца, дзе размяшчаўся касцёл
Від на былыя яўрэйскія могілкі
Да Вялікай Айчыннай вайны яўрэі жыле не толькі ў Давыд-Гарадку і Століне, але і ў навакольных вёсках, у тым ліку ў Велямічах і Рублі. Мясцовыя людзі ўспамінаюць, што яўрэі былі заможныя, мелі многа зямлі. Сяляне не раз хадзілі працаваць на іх надзелах. Але падчас вайны яўрэйскае насельніцтва было выселена спачатку ў суседні Давыд-Гарадок, а потым у столінскае гета, дзе потым знішчана.
Адзінае, што нагадвала аб існаванні яўрэяў у вёсцы - гэта старыя "жыдоўскія" могілкі, якія існавалі насупраць сучасных могілак. Іх можна заўважыць на картах 1925, 1926, 1933 гадоў. Якім чынам апынулася так, што на месцы могілак узнік пясчаны кар'ер - не вядома. Не раз у гурбах пяску мясцовыя знаходзілі чалавечыя рэшткі.
Адзінае, што нагадвала аб існаванні яўрэяў у вёсцы - гэта старыя "жыдоўскія" могілкі, якія існавалі насупраць сучасных могілак. Іх можна заўважыць на картах 1925, 1926, 1933 гадоў. Якім чынам апынулася так, што на месцы могілак узнік пясчаны кар'ер - не вядома. Не раз у гурбах пяску мясцовыя знаходзілі чалавечыя рэшткі.
Мясцовыя могілкі былі разшыраныя ў пачатку 2000-х гадоў.
Від на "новую" і "старую" частку могліц
У 2024 годзе старая частка могліц разам з драўлянымі магільнымі крыжамі была ліквідавана.
Від на "старую" частку могліц у 2024 годзе
Ніжэй некалькі фотаздымкаў, якія паказваюць стан могілак на 2021 і 2024 год
У 2014 годзе на могілках былі зроблены мноства фотаздымкаў "агульнага" характара. Яны даступны па спасылцы ніжэй
